ชื่นชีวา เริ่มต้นขึ้นเมื่อ ชีวา มีความรักกับ ม.ล.นิวัฒน์ ที่ชัยนาท และมีความสัมพันธ์ลึกซึ้งต่อกันจนตั้งท้อง แต่พ่อแม่ของ ม.ล.นิวัฒน์ ต้องเรียกตัวให้กลับบ้าน เพื่อจะแต่งงานกับกานดา สาวไฮโซ แต่ไม่นานกานดาก็รู้เรื่องว่า สามีเคยมีภรรยามาก่อน เลยสร้างเรื่องใส่ร้าย ว่าชีวา ท้องกับชายอื่น จนหลวงพิทยไพบูลย์ต้องพาลูกสาวหนีออกมาจากชัยนาท มาอยู่แถวรังสิต และเปลี่ยนชื่อเป็นนายชม ชีวาเปลี่ยนเป็นช้อย และตั้งชื่อลูกสาวที่กำเนิดมาว่า ชื่น
ชื่น เป็นผู้หญิง แต่ถูกเลี้ยงดูให้เหมือนผู้ชาย และให้เพื่อนบ้านคิดว่าเป็นผู้ชาย แม้แต่ลูกน้องของชื่นเอง ก็ไม่รู้ ตาชมฝึกวิชาป้องกันตัวให้จนเก่ง ชื่นรู้จักสนิทสนมกับคุณต้น และคุณต่อ ลูกชายของพระยาพิชัยศรายุทธ ที่อยู่บ้านหลังใหญ่ใกล้ๆ กัน แม้ว่าจะไปอยู่ที่อื่น ก็ยังเขียนจดหมายติดต่อกันอยู่ และจดหมายฉบับที่ชื่นอ่าน คุณต่อเล่าว่า ท่านเจ้าคุณพ่อจะแต่งงานใหม่กับ ม.ล.วีณา ชวาล น้องสาวของม.ล.นิวัฒน์ ชวาล เจ้าเมืองชัยนาท เมื่อได้ยินชื่อนี้ ตาชมก็โกรธจัด แต่ไม่ได้บอกเหตผลอะไรกับชื่น บอกแต่ว่า ถ้าชื่นโตมากกว่านี้จะเล่าเรื่องให้ฟัง
วันหนึ่งคุณต้นกับคุณต่อกลับมาบ้าน และมาชวนชื่นไปเที่ยวด้วยกัน ทำให้ได้พบกับ เกศินี ชวาล ลูกสาวของกานดา กับ ม.ล. นิวัฒน์ ที่กานดาฝากให้อยู่กับคุณหญิงวีณา เกศินีติดใจคุณต้น ถึงกับขอตามมาที่รังสิตด้วย และเคยได้ยินชื่อของชื่นมาแล้วจากคุณต่อคุณต้น ทำให้เกิดความหมั่นไส้ เมื่อเจอกันก็จิกเรียกชื่น ว่า บ้านนอก ไพร่ จนเกือบจะมีเรื่องกัน เรื่องเที่ยววันนั้นจึงได้ยกเลิกไป ตาชมเมื่อรู้เรื่อง ยิ่งผูกใจเจ็บมากยิ่งขึ้น
คุณต่อกับคุณต้น ยังไปมาหาสู่ที่บ้านของชื่น และคุณต่อยังพูดเล่นว่าถ้าชื่นเป็นผู้หญิง คงสวยมาก และจะขอแต่งงานด้วย ขออย่าให้พี่ชายขัดขวาง ทำให้เกศินีหงุดหงิดและเกลียดชื่นมากขึ้นทุกที ไม่นานคุณหญิงวีณา และพระยาพิชัยศรายุทธ ก็ตามมาพักที่รังสิต เกศิณีฟ้องอาทันทีว่าชื่นเป็นนักเลง ปากร้าย ไม่น่าคบหา แต่เมื่อคุณหญิงวีณาได้พบกับชื่น ก็เห็นถึงน้ำใจ และนึกรักเอ็นดูชื่นอย่างอธิบายไม่ได้ ถึงขนาดไปขอกับตาชม ว่าจะเลี้ยงดูอย่างดีให้เหมือนลูกหลาน ฝ่ายตาชมก็นึกสะใจอยู่ลึกๆ และก็ใจอ่อน ที่เห็นท่าทีไม่แบ่งชั้นวรรณะของคุณหญิงวีณา
เมื่อขึ้นมาอยู่ที่พิชัยศรายุทธได้ไม่นาน คุณต่อก็ไปเรียนที่โรงเรียนนายร้อย ส่วนคุณต้นก็ไปปีนัง และเรื่องที่ชื่นเป็นผู้หญิงก็เป็นที่รู้กันเพราะนมอ่อนที่รู้ความจริงก่อน และชื่นเป็นเด็กสาวที่สวยน่ารักมาก และในทีสุดก็ถึงวันที่ครอบครัวชวาลมาที่พิชัยศรายุทธ และได้พบกับชื่น ม.ล. นิวัฒน์เห็นชื่นมีหน้าตาเหมือนกับชีวามาก อดใจไม่ได้ที่จะถามถึง ว่าเธอรู้จักกับชีวาไหม แต่ชื่นกลับตอบปฎิเสธ และเขียนเล่าเรื่องนี้ให้กับตาฟัง
ชื่น หรือชื่อนามสกุลใหม่ว่า ชื่นชีวา ชวาล ได้เข้าเรียนที่โรงเรียนประจำหญิงล้วน เธอเรียนเก่ง นิสัยดี มีเพื่อนฝูงรักใคร่ และมีคุณต้น กับคุณต่อ จะไปรับเธอกลับบ้านทุกสัปดาห์ คุณต้นกับชื่นมีความรู้สึกดีๆ ต่อกันมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อคุณต้นจะต้องไปเรียนต่อ ชื่นได้ถักเสื้อไหมพรมไปให้เขาใช้ที่นั่นด้วย และเขียนจดหมายติดต่อกัน ท่ามกลางความอิจฉาของเกศิณี
วันหนึ่งตาชมแจ้งข่าวให้ชื่นกลับบ้าน เพราะแม่กำลังป่วยหนัก ชื่นรีบกลับบ้านไปพร้อมกับคุณหญิงวีณากับ ม.ล. นิวัฒน์ ที่พาหมอประจำตระกูลไปด้วย เมื่อ ม.ล นิวัฒน์เห็นตาชมก็ตกใจ ตาชมหยิบปืนมาไล่ ม.ล.นิวัฒน์ ทำให้ทราบคุณหญิงวีณาทราบวันนั้นว่า ที่แท้ชื่นก็เป็นหลานแท้ๆ ของตัวเอง ส่วนตัวชีวา หรือ ช้อย นั้น ป่วยหนัก จนหมอไม่อาจจะเยียวยาได้อีกแล้ว ม.ล นิวัฒน์ จึงได้เข้าไปดูใจชีวา เป็นครั้งสุดท้าย พร้อมทั้งยอมรับความผิด แต่ชีวา กลับปฎิเสธเรื่องชื่นเป็นลูกของ ม.ล. นิวัฒน์ แต่ตัวเขากลับมั่นใจว่าชื่นเป็นลูกของเรากับชีวา
เมื่อจัดงานศพของชีวาเสร็จไปแล้ว ชื่นก็กลายเป็นหลานสาวคนโปรดของคุณหญิงวีณา แต่ชื่นกลับเมินเฉยไม่แยแส กับการยอมรับของพ่อ เพราะพ่อของเธอได้ทำกับแม่และตาของเธอไว้มากมายนัก ส่วนกนก น้องชายของเกศิณี ยอมรับชื่นเป็นพี่สาวอย่างเต็มใจ ส่วนกานดากลับคิดทำลายชื่น เพราะ ม.ล. นิวัฒน์ คิดจะยกทรัพย์สมบัติให้เท่าเทียมกับลูกคนอื่นๆ จึงไปว่าจ้างให้คนไปข่มขืนชื่น แต่กนกมารับรู้เรื่องโดยบังเอิญ จึงคิดช่วยพี่สาว
เมื่อไม่มีใครอยู่บ้านนอกจาก ชื่น เกศินี และกานดา เป็นโอกาสให้จาบในมาดของนายจำรักษ์คนสนิทของหลวงพิทยไพบูลย์เข้ามาสร้าง รื่องหลอกให้ชื่นชีวาไปกับเขาจนได้ กนกร้อนใจแต่ไม่สามารถตามไปได้ ได้แต่กระวนกระวายใจจนกระทั่งคุณต่อกลับมา เขาจึงบอกให้ตามไปช่วยตามที่อยู่ที่ได้ยินมา จำรักษ์พยายามปล้ำชื่น แต่พอเธอตั้งสติได้ ชื่นชีวาก็กลับมาอยู่ในมาดของเจ้าชื่นไอ้หนุ่มหมัดหนักอีกครั้ง เธอหาจังหวะใช้ขวดเหล้าฟาดจำรักษ์จนสลบเหมือด คุณต่อเองก็ตามมาช่วยเธอทัน เวลา จำรักษ์ และลูกน้องจึงโดนจัดการอย่างสาสม คุณต่อกับชื่นตกลงว่าจะไม่บอกใครเพื่อหาตัวการให้ได้
สองปีผ่านไป คุณต้นกลับจากเมืองไทย มีงานเลี้ยงต้อนรับเป็นการใหญ่ คุณต้นเปิดฟลอร์และปิดฟลอร์กับชื่นชีวา ทำให้เกศิณีแค้นใจมาก จึงแกล้งไปโกหกชื่นว่าเธอรักอยู่กับคุณต้น และพูดเรื่องชื่นให้คุณต่อเข้าใจผิด ว่าชื่นชอบไปหว่านเสน่ห์กับหนุ่มๆ โดยเฉพาะคุณต้น คุณต่อนั้นรักชื่นอยู่แล้ว จึงไปทวงสัญญากับพี่ชาย ว่าถ้าชื่นเป็นผู้หญิง เขาจะแต่งงานกับชื่น
คุณต้นนั่นต้องข่มใจและความรู้สึกของตัวเองไว้เพราะรักน้องชาย และลุกไปเปิดลิ้นชักหยิบแหวนหมั้นที่บิดาหมั้นคุณหญิงสลิลมารดาของเขาออกมา ชายหนุ่มพลิกแหวนดูอย่างพิจารณา เขาจะให้คุณต่อใช้แหวนวงนี้เป็นแหวนหมั้นชื่นชีวาของที่คุณต้นรักจะได้เป็น ของคนที่เขารักคือชื่นชีวา เขายอมสละสิ่งที่เขารักให้น้องได้ทั้งหมดทั้งคนรัก และของรัก งานหมั้นถูกกำหนดขึ้นอย่างรวดเร็วเพราะคุณต่อต้องการหมั้นก่อนไปราชการที่เกาหลี ระหว่างนั้นทั้งชื่นชีวา และคุณต้นต่างก็หมางเมินต่อกันเพราะความเข้าใจผิดที่เกศินียุแยงไว้
ไม่นานนักคุณต่อเดินทางไปราชการที่เกาหลี วันเวลาผ่านไปชื่นชีวาตั้งใจเรียนให้ได้ปริญญาอีกใบ เธอหลบหน้าคุณต้นแม้จะมีชั่วโมงเรียนกับเขาจนเขาต้องให้นมอ่อนมาเตือน หญิงสาวทำใจไม่ได้ถ้าจะต้องอยู่ใกล้กับคุณต้น เธอรักเขาแต่เขาไม่รักเธอเลยสักนิดผลักไสจนเธอต้องยอมหมั้นกับคุณต่อ สถานการณ์สงครามที่เกาหลีไม่ดีนักทุกคนเป็นห่วงคุณต่อ แต่แล้วข่าวร้ายมาถึงพิชัยศรายุทธในวันหนึ่งคุณต่อโดนสะเก็ดระเบิดบาดเจ็บ สาหัสก่อนเสียชีวิตเขาเขียนจดหมายถึง บิดา พี่ชาย และชื่นชีวา คำขอร้องครั้งสุดท้ายคือขอให้คุณต้นแต่งงานกับชื่นชีวาแทนเขา เป็นการไถ่โทษที่เขาแย่งชื่นชีวามาจากพี่ชาย ถ้าเขารู้เร็วกว่านี้สักนิดว่าทั้งสองคนรักกันเขาจะไม่หมั้นกับเธอ
พระยาพิชัยศรายุทธถามความสมัครใจจากทั้งคู่ ชื่นชีวาไม่ปฏิเสธการแต่งงานเพราะเธอต้องการให้เกศินี และกานดาต้องเสียใจเหมือนกับแม่และตาของเธอบ้าง งานแต่งงานจัดอย่างเรียบง่าย แต่ชื่นชีวายังคงงอนคุณต้นอยู่โดยที่เจ้าตัวไม่เข้าใจ แต่เขาตั้งใจว่าจะปรับความเข้าใจกับเธอเมื่อไปฮันนีมูนที่หัวหิน
ในช่วงเวลาเดียวกันเกศินียอมออกไปกับ ทรงวุฒิ และพลาดท่าเสียทีให้เขา ซึ่งจริงๆ แล้วเขาต้องการใช้เกศิณีเพื่อเป็นบันไดเข้าสู่สังคม ชั้นสูง กานดารีบส่งนายจาบหรือจำรักษ์ไปหัวหินเพื่อทำลายครอบครัวของคุณต้น และชื่นชีวา นางต้องทำให้คุณต้นเกลียดชื่นชีวาหย่ากันแล้วจากนั้นจึงจะเป็นโอกาสของ เกศินี แต่ทรงวุฒิกลับนำรูปของเขากับเกศินีที่แอบถ่ายไว้มาแบล็กเมล์จนกานดาตั้งใจว่าต้องให้จาบฆ่าทรงวุฒิหลังจากจบงานที่หัวหิน
ที่บ้านชื่นสวาท จำรักษ์ทำให้คุณต้นเชื่อว่าจำรักษ์คือสามีของชื่นชีวาจริง ๆ คุณต้นออกจากบ้านไป ขณะที่ชื่นชีวาอาละวาดไล่จำรักษ์ออกไปเช่นกัน เธอหนีกลับมาอยู่กับตาชม ด้วยความเจ็บปวดเสียใจ นมอ่อนรีบติดต่อคุณหญิงวีณาให้ตามมาแก้สถานการณ์ กนกรีบไปบอกเรื่องราวให้กับ ม.ล. นิวัฒน์ ทั้งหมด และเล่าความจริงให้คุณต้นรู้ว่าชื่นชีวาโดนกลั่นแกล้ง ชายหนุ่มโกรธตัวเองที่หูเบาอย่างไม่น่าอภัย และสงสารชื่นชีวาจับใจ
เมื่อทุกคนตามไปถึงบ้านตาชม ตาชมต้อนรับอย่างดีและยอมให้อภัย ม.ล. นิวัฒน์ เมื่อรู้ว่าเขาได้สละโลหิตช่วยชีวิตท่านเมื่อครั้งที่ได้รับอุบัติเหตุรถชนเมื่อไม่นานมานี้ ส่วนคุณต้นตามไปปรับความเข้าใจกับชื่นชีวา ส่วนที่บ้านพิชัยศรายุทธ ม.ล.นิวัฒน์ วางแผนจับจำรักษ์หรือนายจาบ รวมทั้งนางจันทร์ จนสารภาพหมดว่าทั้งหมดเป็นแผนของกานดาจนกานดาและเกศินีต้องหนีไปจากบ้าน กรรมตามทันสองแม่ลูก เมื่อยุพารู้ว่าทรงวุฒิกำลังจะทิ้งเธอไปแต่งงานกับ เกศินี ยุพาจึงยิงทั้งสามคนบาดเจ็บสาหัส
คุณต้นกับชื่นชีวาดูวิวทะเลด้วยกันที่บ้านชื่นสวาท และกอดกันไว้อย่างแสนรัก ทั้งคุ่ได้ปรับความเข้าใจกัน และอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ติดตามชมละคร ชื่นชีวา
รายชื่อนักแสดงนำในละคร ชื่นชีวา
ศรัณย์ ศิริลักษณ์ แสดงเป็น คุณต้น/ศรันย์
คามิลล่า กิตติวัฒน์ แสดงเป็น ชื่นชีวา
ณทรรศชัย จรัสมาส แสดงเป็น คุณต่อ/สาโรจน์
แก้วใส คริสตัล แสดงเป็น ม.ร.ว.ฉัตร์สุดา
ขวัญกวินท์ ธำรงรัฐเศรษฐ์ แสดงเป็น ยุพา
พูลภัทร อัตถปัญญาพล แสดงเป็น นัทที
พิชยดนย์ พึ่งพันธ์ แสดงเป็น ทรงวุฒิ
กชกร ส่งแสงเติม แสดงเป็น เกศินี
สรพงศ์ ชาตรี แสดงเป็น หลวงพิทยไพบูลย์/ตาชม
เกรียงไกร อุณหนันท์ แสดงเป็น พระยาพิชัยศรายุทธ
วสุ แสงสิงแก้ว แสดงเป็น ม.ล.นิวัฒน์ ชวาล
นคินธร ภาษยวรรณ์ แสดงเป็น กนก
จักรกฤษณ์ คชรัตน์ แสดงเป็น จาบ/จำรักษ์
ธีระธันญ์ ขจรชัยเดชาวัฒน์ แสดงเป็น เปี๊ยก
พรรัมภา สุขได้พึ่ง แสดงเป็น ยุพา
กชกร นิมากรณ์ แสดงเป็น ชีวา/ช้อย
อัญษนา บุรานันท์ แสดงเป็น คุณหญิงวีณา
พิมพ์พรรณ ชลายนคุปต์ แสดงเป็น กานดา
กุสุมา ตันสกุล แสดงเป็น สะอาด
วิยะดา อุมารินทร์ แสดงเป็น แม่ยง
ปนัดดา โกมารทัต แสดงเป็น นมอ่อน
สริยา บุตรดาวงศ์ แสดงเป็น นันทลี
อำภา ภูษิต แสดงเป็น นางเจือ
พจนีย์ ใยละออ แสดงเป็น นางจันทร์
พิชชาภา กัลยาณสันต์ แสดงเป็น วนิดา