บ้านทรายทอง เป็นเรื่องราวของ "พจมาน" เด็กสาวผู้มีความหยิ่งในศักดิ์ศรีและชาติกำเนิดของตน แม้จะเป็นเพียงสามัญชนคนธรรมดาก็ตาม เธอจำเป็นต้องจากบ้านสวนเดินทางเข้ากรุงเทพฯ เพื่อเรียนหนังสือต่อ ตามความประสงค์ของบิดาที่เขียนสั่งไว้ก่อนเสียชีวิต ให้พจมานไปอาศัยอยู่กับครอบครัวหม่อมพรรณราย ซึ่งเป็นพี่สาวลูกพี่ลูกน้องของพ่อที่บ้านทรายทอง ในกรุงเทพฯ ที่นี่พจมานได้พบกับ "หม่อมป้า" และ ญาติ ๆ ซึ่งล้วนแต่เป็นเชื้อพระวงศ์ผู้สูงศักดิ์ที่เธอไม่คุ้นเคยมาก่อน เธอได้รับการดูถูกเหยียดหยามต่าง ๆ นานา…